Πλίνιος Κεκίλιος Σεκούνδος

(Plinius Caecilius Secundus). Όνομα 2 Λατίνων συγγραφέων. 1. Γάιος Π. Κ. Σ., ο πρεσβύτερος (Κόμο 23 μ.Χ. – Σταβία – Κόλπος Νεάπολης 79). Σ’ ένα εγκυκλοπαιδικό έργο, που αποτελείται από 37 βιβλία (το μοναδικό από αυτά που σώθηκε αποτελεί πολύτιμη μαρτυρία για την επιστήμη του αρχαίου κόσμου), τη Φυσική Ιστορία (Naturalis Historia), ο Π. ασχολείται με την κοσμολογία, τη γεωγραφία, τη φυσιολογία των ζώων και των φυτών, την ιατρική, την ορυκτολογία, την ιστορία της τέχνης κλπ., αντλώντας από πλήθος ειδικών έργων. Ορθολογιστής, μερικές φορές πεσιμιστής, δεν έχει φιλοσοφική σκέψη και δεν επεξεργάζεται αρκετά το τεράστιο υλικό που διαθέτει. Πέθανε, θύμα της επιστημονικής του περιέργειας, ενώ μελετούσε από κοντά την έκρηξη του Βεζούβιου. 2. Γ. Π. Κ. Σ., ο νεότερος (Κόμο 61 μ.Χ. – ; μετά το 112), ανιψιός του Πλίνιου του Πρεσβύτερου. Δικηγόρος και πολιτικόςεπί Φλαβίων, διετέλεσε ύπατος και κυβερνήτης της Βιθυνίας επί Τραϊνού, τον οποίο εξύμνησε στον Πανηγυρικό στον Τραϊανό (Panegyricus Trajano dictus). Ο ζωηρός και επιπόλαιος χαρακτήρας του, καθώς και τα ήθη της εποχής του, διαγράφονται καθαρά στις Επιστολές (Epistulae), σε δέκα βιβλία, όπου σχολιάζει γεγονότα της ιδιωτικής του, αλλά και της δημόσιας ζωής με χαριτωμένη αφροντισιά και με την αλαζονεία εκείνου που νομίζει ότι είναι το επίκεντρο του κόσμου, χωρίς να αντιλαμβάνεται τις αντιθέσεις και τη διαφθορά που υπάρχει κάτω από την επιφάνεια μια πλούσιας, εφησυχασμένης και συμβιβαστικής κοινωνίας. Το ύφος του Π. μιμείται τον Κικέρωνα, και αν και δεν δημιουργεί ποτέ δυνατές συγκινήσεις, είναι ωστόσο πάντοτε ευχάριστο. Αναθηματικό μνημείο με άγαλμα του Πλίνιου του νεότερου, έργο των αδελφών Ροντάρι (τέλη 15ου αι.) στον καθεδρικό ναό του Κόμο. Μικρογραφημένη σελίδα από χειρόγραφο (1481) της «Φυσικής Ιστορίας» (Naturalis Historia) του Πλίνιου του Πρεσβύτερου.